Chuyện tò he: Hồn xưa thức dậy trên mạng xã hội

Triển lãm Expo Osaka 2025 tại Nhật Bản là nơi hội tụ của những thành tựu công nghệ tiên tiến nhất, định hình tương lai. Giữa ‘biển’ robot, trí tuệ nhân tạo và các mô hình phát triển đô thị thông minh, một món đồ chơi mộc mạc, đầy màu sắc đã lặng lẽ vượt ngàn cây số, chiếm trọn cảm tình của công chúng: Tò he Việt Nam. Sự xuất hiện của đồ chơi truyền thống Việt Nam này không chỉ là một nét chấm phá văn hóa mà còn là minh chứng hùng hồn cho sức sống bền bỉ và giá trị thẩm mỹ vượt thời gian của nghệ thuật dân gian Việt.

Nghệ nhân Đặng Văn Hậu, sinh năm 1985, là người con của làng tò he Xuân La (xã Phượng Dực, Phú Xuyên, Hà Nội). Với hơn 20 năm gắn bó, anh đã thổi hồn vào từng khối bột, gìn giữ, phát triển và lan tỏa niềm đam mê với tò he, mong muốn món đồ chơi dân gian này mãi là món ăn tinh thần nuôi dưỡng tâm hồn bao thế hệ.

Trong dòng chảy hối hả của cuộc sống hiện đại, những giá trị văn hóa truyền thống đang dần mai một. May mắn thay, vẫn có những người trẻ tâm huyết nỗ lực gìn giữ và thổi một luồng sinh khí mới vào các nét đẹp xưa. Một trong những sự kiện ý nghĩa đó là workshop nặn tò he “Tò Hay He - Nghe chuyện nghề” vừa diễn ra tại Bảo tàng Hà Nội, một chương trình độc đáo giúp giới trẻ khám phá và yêu hơn nghệ thuật nặn tò he - món đồ chơi dân gian đầy màu sắc.

Sáng ngày 17 tháng 1, gần 1.000 học sinh tiểu học đến từ sáu quận, huyện sôi động: Tân Bình, Tân Phú, Phú Nhuận, Quận 12, Hóc Môn và Củ Chi đã cùng nhau hòa mình vào không khí rộn ràng của Ngày hội giao lưu học sinh tiểu học “Xuân gắn kết – Tết yêu thương” năm học 2024-2025. Sự kiện do Phòng GD-ĐT quận Tân Bình đăng cai tổ chức, thực sự đã mang đến một mùa xuân tràn đầy yêu thương và ý nghĩa, đánh thức những giá trị văn hóa Tết cổ truyền trong tâm hồn các em.

Sáng ngày 27-5, không khí tại Thảo Cầm Viên Sài Gòn trở nên sôi động hơn bao giờ hết với lễ khai mạc hoành tráng của Lễ hội Mừng Tết Đoan Ngọ - Vui Tết Thiếu Nhi. Sự kiện đặc biệt này đã chính thức khởi động chuỗi hoạt động vui hè đầy hấp dẫn dành riêng cho các bạn nhỏ, kéo dài đến hết ngày 1-6.

Việt Nam luôn là điểm đến hấp dẫn du khách quốc tế không chỉ bởi cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, những di tích lịch sử hùng vĩ hay ẩm thực phong phú, mà còn bởi sự đa dạng và chiều sâu trong đời sống văn hóa. Đôi khi, những điều giản dị, quen thuộc trong cuộc sống thường ngày của người Việt lại trở nên vô cùng thú vị và đặc biệt trong mắt những vị khách phương xa, bởi chúng ẩn chứa những câu chuyện đầy ý nghĩa.

Workshop nặn tò he “Trung Thu Vui Ký” tại Tasco Mall đã chính thức khởi động, mang theo một không gian văn hóa đầy sắc màu và tiếng cười. Mở đầu chuỗi sự kiện đặc biệt, workshop nặn tò he đã trở thành điểm nhấn rực rỡ, thu hút hàng trăm bạn nhỏ và gia đình tham gia. Đây không chỉ là một hoạt động vui chơi cuối tuần, mà còn là hành trình quay về tuổi thơ, khơi gợi tình yêu với những giá trị truyền thống Việt Nam giữa lòng Hà Nội hiện đại.

Tò he, món quà Trung thu truyền thống, được nhào nặn từ những nắm bột gạo mộc mạc. Qua đôi bàn tay tài hoa, khéo léo của các nghệ nhân làng Xuân La (xã Phượng Dực, Hà Nội), chúng biến hóa thành những chú tò he muôn hình, muôn vẻ. Không chỉ đơn thuần là tạo hình, người nghệ nhân còn thổi hồn vào món đồ chơi dân gian này, tạo nên những sắc màu, hình hài mới đầy sáng tạo nhưng vẫn giữ trọn vẹn nét truyền thống hoài niệm. Để rồi, mỗi dịp Tết Trung thu, cùng với mâm ngũ quả, đèn ông sao …. những chú tò he truyền thống vẫn rộn ràng cùng con trẻ đón trăng.

Là món đồ chơi dân dã đậm hồn quê, tò he (còn gọi là con giống bột) đã vượt ra khỏi lũy tre làng của đồng bằng Bắc Bộ để hiện diện khắp mọi miền đất nước. Dù nhịp sống hiện đại có cuốn đi bao đổi thay, những hình thù ngộ nghĩnh từ thứ bột nặn dân dã đa sắc màu ấy vẫn luôn có sức lôi cuốn mãnh liệt với trẻ thơ, đồng thời khơi gợi miền ký ức tươi đẹp trong lòng nhiều thế hệ.

Cuộc sống không ngừng đổi thay và phát triển, kéo theo sự ra đời của vô vàn món đồ chơi hiện đại. Thế nhưng, giữa dòng chảy hối hả đó, những món đồ chơi truyền thống vẫn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng công chúng, và tò he chính là một minh chứng sống động.